رهنمودهای مقام معظم رهبری به زوج های جوان

مفهوم خوشبختی

خوشبختی عبارت است از: آرامش ، احساس سعادت واحساس امنیت ، جشن واسراف وزیاده روی ، کسی راخوشبخت نمی کند . مهریه و جهیزیه هم کسی را خوشبخت نمی کند . پای بندی به روش شرع است که انسان را خوشبخت وسعادتمند می کند.

همدیگر را بهشتی کنید !

ازدواج واختیار همسر، گاهی درسرنوشت انسان موثر است.خیلی اززن ها هستند که شوهرانشان را بهشتی می کنند . خیلی از مردهای مهم هستند که زن هایشان را بهشتی می کنند . عکس آن هم هست . اگر زن وشوهر، این کانون خانوادگی را قدر بدانند وبرای آن اهمیت قائل باشند، زندگی امن وآسوده خواهد شد وکمال بشری برای زن وشوهر درسایه ازدواج خوب ممکن خواهد شد.

گاهی هست که مرد در فعالیت های زندگی سردوراهی می رسد.

انتخاب باید بکند یا دنیا را و یا راه صحیح وامانت وصداقت را ، یکی از این  دو تا را باید انتخاب کند ، این جاست که زن می تواند او را به راه اول یا  راه دوم بکشاند .متقابلا ،طرف عکس آن هم هست ، شوهرها هم درمورد همسرانشان می توانند این طور تاثیرات را داشته باشند. سعی کنید با هم این طور باشید . هردو کوشش کنید که یکدیگر را متدین، درراه خدا ، درراه اسلام ، درراه حقیقت ، در راه امانت و صداقت ، نگهدارید ومانع ازانحراف ولغزش شوید.

دردوران بسیار دشوار سال های مبارزات وهمچنین سال های انتقلاب ، خیلی از زن ها  شوهران خود را با صبر وهمکاری شان بهشتی کردند . مردها رفتند به جبهه های گوناگون و خطرات را متحمل شدند. این زن ها درخانه ها لرزیدند ودچار تنهایی وغربت گشتند ، اما زبان به شکوه بازنکردند ، شوهران خود را تشویق هم کردند . این ها شوهران خود را بهشتی کردند والا می توانستند طوری عمل کنند که شوهرانشان از رفتن به جبهه واز ورود به میدان مبارزه ، وازادامه مبارزه پشیمان شوند . می توانستند این طور عمل  کنند ، ولی نکردند . بی صبری نشان ندادند . شوهرانی هم بودند که همسرانشان را بهشتی کردند . هدایت آن ها ، همکاری آن  ها، دستگیری وکمک آن ها موجب شد که این زن ها بتوانند در راه خدا حرکت کنند . عکس آن را هم داشته ایم . زن هایی بوده اند که شوهران خود را اهل جهنم کرده اند و مردهایی هم بوده اند که زن های خود را جهنمی کرده اند . می توانید با هم همکاری کنید، همدیگر را اهل بهشت کنید، همدیگر را سعادتمند کنید، همدیگر را درراه تحمل علم ، تحصیل کمال ،پرهیزکاری ،تقوا وساده زیستی کمک کنید.

همدیگر را خوشبخت کنید!                 

خیلی از زن ها هستند که شوهر خودشان را بهشتی می کنند . خیلی از مردها هستند که همسر خود را حقیقتا سعادتمند می کنند . موارد عکس این هم هست .ممکن است مردهای خوبی باشند، زن هایشان آن ها را اهل جهنم کنند و زن های خوبی باشند که مردهایشان آن ها را اهل جهنم کنند اگر چنانچه زن ومرد هر دو توجه داشته باشند، با توصیه های خوب ،با همکاری های خوب با مطرح کردن دین واخلاق درمحیط خانه- آن هم بیشتر ازمطرح کردن زبانی ، مطرح کردن عملی – این طور یکدیگر را کمک می کنند آن وقت زندگی کامل وحقیقتا وافی وشافی خواهد شد.

انسان با راهنمایی ودلسوزی وتذکر بجا ، با مانع شدن از زیاده روی ها وبعضی ازکج رفتاری های همسرش ، می تواند اورا اهل بهشت کند .البته عکس آن هم هست . با افزون طلبی ها ، با توقعات و با روش های غلطی که وجود دارد ، می تواند همسر خود راجهنمی کند...

همدلی وهمکاری کردن ، معنایش این است که همدیگر را درراه خدا حفظ کنید. تواصی به صبر وتواصی به حق کنید .اگرخانم خانه می بیند شوهرش دارد دچار یک انحرافی می شود، فرضا دریک معامله نامشروعی دارد قرار می گیرد، توی یک جریان غلطی دارد می افتد ،توی پول درآوردن های نادرست دارد می افتد ،توی رفیق بازی های ناسالم دارد می افتد ،اول کسی که باید اورا حفظ کند، اوست، اگر متقابلا مرداین احساس ها را به نوع دیگری اززنش کرد، اولین کسی که باید زن را حفظ کند، شوهر اوست . البته حفظ کردن هم ، با محبت کردن وبا زبان خوش و با منطق صحیح وبا برخورد مدبرانه وحکیمانه حاصل می شود ،نه باید اخلاقی وقهر واین چیزها .یعنی هر دو مراقب باشند تا آن دیگری را در راه خدا حفظ کنند .

با هم همکاری کنید، به هم کمک کنید، خصوصا درامر دین ، اگر می بینید طرف شما ،شوهر یا زن شما کاهل نماز است ، به نماز کم اهمیت می دهد ، به راستگویی ، به مال مردم کم و به شغل دولتی کم اهمیت می دهد اورا بیدار کنید، به اوبگویید ، به او بفهمانید وکمک کنید که خودش را اصلاح کند یا اگر می بینید که درامر محرم ونامحرم ،درامرپاکی ونجسی ،درامر حلال وحرام آدم بی اعتنا وبی مبالاتی است، به اوتوجه بدهید ، اورا آگاه کنید، کمک کنید که خوب شود. اگر دروغگو ، وغیبت کن است، به او تفهیم کنید، نه این که دعوا کنید ،نه این که اوقات تلخی کنید، نه این که مثل یک منتقد بداخلاق بنشینید یک کناری هی نق بزنید .

 مثل یک پرستار، نه آقا بالاسر

زن وشوهر باید همدیگر را درراه صحیح وصراط مستقیم الهی حمایت کنند .اگر هرکدام ازاینها مشاهده می کنند یک عمل خیر و یک کارشایسته ای ازهمسرانشان سر می زند ،آن را تشویق کنند واگر برعکس ،احساس کردند که خطایی ،یک انحرافی – خدای نخواسته – وجود دارد ، سعی دراصلاح آن بکنند ،یکدیگر را درراه خدا کمک وتشویق کنند.

زن وشوهر باید سعی کنند که یکدیگر را اصلاح کنند . نه مثل یک آقا بالاسرکه مرتب به دیگری نیش بزند، نه ! مثل یک پرستار ، یک مادر وپدردلسوز .

وجه مشترک زوجین درزندگی باید عبارت باشد از: توجه به خدا و اطاعت دستورات الهی وعمل به فرامین خدا. زن وشوهر باید همدیگر را دراین جهت حفظ کنند. اگرزن می بیند که شوهر او بی اعتنا به مسائل دینی است ،اورا با حکمت واخلاق خوش وظرافت و زیرکی زنانه ، وادار به آمدن درراه خدا کند .مرد هم اگر می بیند زنش بی اعتناست ،او هم باید همین تکلیف را انجام دهد. این ازکارهای اساسی درزندگی است.

 مراقبت اخلاقی

مهمترین کمک به همسر ، این است که سعی کنید همدیگر را دین دار نگهدارید . مراقب باشید همسرتان خطای دینی نکند . این مواظبت هم به معنای پاسبانی ودیده بانی نیست. این مراقبت ،مراقبت اخلاقی است، مراقبت مهربانانه ومراقبت پرستارانه است. اگر چنانچه خطایی ازهمسرتان دیدید، آن را باید با شیوه بسیارلطیف و عاقلانه ای در او از بین ببرید وبرطرف کنید. یا با تذکر ویا با بعضی از مراعات ها نسبت به هم مسوولیت دارید.

زن اگر می بیند شوهرش درمعاملات بدافتاده ، دررفیق بازی های بد ومعاشرت های بد افتاده ، یا  مرد اگر می بیند زنش افتاده در بعضی تجمل پرستی های غلط یا ولنگاری های غلط ، نباید بگوید : حالا اوخودش است.

شما هر کدام نسبت به هم وظیفه دارید . باید همت خود را متمرکز کنید. زن ومرد می توانید برروی هم اثر بگذارند.

منبع : شمیم یاس 32

اسلام و تفکر سیستمی در مورد مسائل زنان

از مسائل مورد بحث ومهم در تمام اعصار و زمانها و در زمان کنونی ، زن و مسائل در ارتباط با آن بوده و هست . هر کدام از مکاتب  مختلف فکری به نوعی درباره این موضوع سخن به میان آورده و آن را شاخ و بال داده اند . یکی راه افراط و دیگری راه تفریط را پیموده است.

 اما اسلام در چهارده قرن پیش ظهور کرد . در جامعه ای که زن بسیار حقیر و پست شمرده می شد ، تا جایی که زنده به گور می شد .اسلام آمد و خط بطلان بر روی تمام عقاید جاهلی کشید .

 اسلام در تمام مسائل و مواردی که ارتباط با زن دارد ، صحبت کرده و آیات و روایات فراوانی در این زمینه ذکر شده است . زن از منظر قرآن همان است که در طبیعت هست . از این روست که هماهنگی و انطباق کامل بین دستورات الهی اسلام و دستورات فطرت و طبیعت می باشد .

اسلام بزرگترین خدمت را با اصولی که در قوانین و احکام مربوط به زن قرار داده به زن اعطا کرده . همزمان با آشنا کردن زنان به حقوق واقعی خود شخصیت و کرامت فراموش شده ایشان را احیا نمود . اسلام به شیوه های مختلف کرامت انسانی زن را برای همگان آشکار می سازد .

 « اسلام در حق زن نظریه ای ابداع کرده که از روزی که جنس بشر پا به عرصه دنیا گذاشت تا آن روز چنین طرز تفکری در مورد زن نداشت . اسلام در این نظریه خود ، با تمام مردم جهان درافتاد ، و زن را آنطور که هست و بر آن اساسی که آفریده شده ، به جهان معرفی کرد ، اساسی که به دست بشر منهدم شده و آثارش نیز محو گشته بود . »1

در تمام مسائل زنان که اسلام به آن پرداخته ، اصولی همواره حاکم است که اهداف والایی را از آن اصول ، مد نظر داشته است .که در اینجا به بررسی اجمالی در مورد این اصول که پایه ریز مسائل زنان در مکتب اسلام می باشد ، می پردازیم .

 اصل تساوی زن و مرد

به کار بردن واژه تساوی بسیار ظریفانه است . در اسلام تساوی حقوق زن و مرد مطرح است نه تشابه. برعکس جامعه غرب که سعی می کنند تساوی را با تشابه یکی فرض کنند .

مساوات در اسلام ، اصلی غیر قابل انکار و حتی تردید ناپذیر می باشد و ریشه در تمام قوانین ودستورات    اسلامی دارد . گرچه این اصل ، قلمرو گسترده دارد و نمی توان آن را محدود به بعضی مسائل کرد ؛ اما

دراینجا به بعضی اشاره می کنیم :

ازدواج :

در امر ازدواج زن همانند مرد در تصمیم گیری و انتخاب در این امر آزاد است و هیچ اجباری در کار نیست و بدون رضایت او ، پیوند ازدواج ، اعتباری ندارد .

امام صادق(ع) می فرمایند :

« تستأمروا البکر و غیرها و لاتنکِح الا باَمرِها »2

با زنان چه باکره و چه غیر باکره در امر زناشویی مشورت کنید و با آنان پیوند زناشویی نبندید مگر به خواست خودشان.

پاداش و کیفر:

زن و مرد هردو ، در تکالیف و وظایف معنوی خود یکسان و برابرند و به صورت یکسان  از ثواب و عقاب اعمال خود بهره می گیرند .

استاد محمد تقی جعفری می فرماید :

« در قرآن حتی یک آیه هم وجود ندارد که در آن به مردان  برتری خاصی ببخشد ویا آنان را مستحق عنایتی بیشتر از زنان قرار دهد . آیات الهی هر دو جنس را در واجبات  و اوصاف عالی برابر می داند .»3

تعلیم و تربیـت:

فرا گرفتن علم و دانش موضوعی است که در آیات و روایات بدان سفارش فراوان شده است و برای هر زن ومردی ضرورت دارد . در دیدگاه اسلام آموزش حقی است که زن و مرد از آن بطور یکسان بهره می گیرند .

پیامبر اسلام (ص) می فرمایند : « طلبُ العلمِ فریضةٌ علی کل مسلم و مسلمة »4

ارث:

زمانی که اسلام ظهور کرد ، زنان از ارث محروم بودند ؛ اما اسلام تفاوت بین زن و مرد را از بین برد و حق ارث زنان را برای همگان آشکار ساخت .

قرآن می فرماید :

« للرجالِِ نصیبٌ مما ترک الوالدانِ و الاقربون و للنساء نصیبٌ مما ترک الوالدان و الاقربون مما قل منه و کثر نصیباً مفروضاً »5

قانون ارث در نظام حقوقی اسلام  بر پایه عدالت بنیان گذاری شده است  و اگر به این نکته توجه شود که زن هیچگونه مسئولیت مالی در برابر اطرافیانش ندارد ، بسیار منصفانه و منطبق بر شأن و کرامت زن نشان می دهد . البته در مواردی سهم الارث زن برابرسهم مرد وشاید بیشتر هم باشد که در احکام و قوانین اسلامی و مدنی توضیح آن آمده است .

پس به عبارت بهتر می توان گفت : اسلام ارث را بر اساس زن یا مرد بودن بنیان نکرده ، بلکه بر پایه مسئولیتها و وظایفی که افراد در قبال دیگران دارند ، وضع نموده است .

عقیده و ایمان:

هر انسانی چه زن و چه مرد از نظر ایمان مساوی هستند و هیچگونه تفاوتی از این مورد بین آنها وجود ندارد .

قرآن کریم می فرماید :

« وَالذین یُؤذون المؤمنین و المؤمناتِ بِغَیر ما اکتَسَبوا فقدِ احتَمَلوا بهتاناً و اثماً مبینا ً»6

وآنان که مردان و زنان با ایمان و بی تقصیر و گناه را بیازارند ، دانسته گناه و تهمت بزرگی را مرتکب شده اند .

ا صل وحدت هویت و بعد انسانی زن و مرد 

آفرینش:

زن و مرد ازیک گوهر و سرشت ، بدون هیچگونه برتری از نظر خلقت نسبت به یکدیگر آفریده شده اند . و این نکته در آیات نورانی قرآن کریم بارها یادآوری شده است . آنجا که می فرماید :

« هو الذی خلقَکم من نفسٍ واحدةٍ و جعل منها زوجَها لیسکنَ الیها ... »7

اوست که همه شما را از یک تن بیافرید و از آن یک تن زنش را نیز بیافرید تا با او آرامش یابد.

« و مِن ایاتِه اَن خلق لکم مِن انفسکم ازواجاً لِتَسکنوا اِلیها ... »8

و از نشانه های قدرت اوست که برایتان از جنس خودتان همسرانی آفرید تا در کنار ایشان آرامش  یابید ... .

پس زن در خلقت از همان جوهر مرد است و عقاید باطلی که در این زمینه مخصوصا در دوره جاهلیت رواج داشته ، همه توسط آیات نورانی قرآن فسخ شده است و « من نفس واحده » و« من انفسکم » در آیات یاد شده نشان از همین مطلب دارد .

تکامل زن:

زنان همانند مردان می توانند به رشد معنوی و تکامل روحی دست یابند و این مسئله اختصاصی به جنس مرد ندارد. همانگونه که قرآن این نکته را به روشنی تصریح می کند :

« و مَن یَعمل مِن الصالحات مِن ذکرٍ اَو اُنثی و هو مُؤمِن فَاولئک یَدخُلون الجنة و لایظلمون نَقیرا »9

و هرکس کاری شایسته کند ، چه زن و چه مرد ، اگر مومن باشد به بهشت می رود و به قدر آن  گودی که بر پشت هسته خرماست به کسی ستم نمی شود .

« مَن عمل صالحاً مِن ذکرٍ اَو انثی و هو مُومن فلنحیینّه حیاةً طیبة و لنجزینَّهم اجرُهم باحسن ما کانوا یعلمون »10

هر مرد و زن که کاری نیکو انجام دهد ، اگر ایمان آورده باشند ، زندگی خوش و پاکیزه ای به او خواهیم داد وپاداشی بهتر از کردارشان .

اصل تفاوت طبیعی بین زن و مرد

بدون شک بین زن و مرد از لحاظ های گوناگون تفاوت است و به هیچ عنوان نمی توان آن را انکار کرد ؛ اما هرگز نمی توان این تفاوتها را کمبود و نقص برای یک جنس و برتری برای جنس مخالف برشمرد .

به عبارت دیگر « تفاوتهای زن و مرد تناسب است نه نقص و کمال ، قانون خلقت خواسته است با این تفاوتها تناسب بیشتری میان زن و مرد که قطعا برای زندگی مشترک ساخته شده اند به وجود آورد .»11

بعد جسمی :

روشن است که زن ومرد از نظر جسمی تفاوتهای زیادی دارند و هیچ فردی این را انکار نمی کند . حتی هر یک از سلولهای بدن هر انسانی نشان از جنسیت خویش داردو این تفاوتها دلیل بر فرق در توان کاری و قدرت بدنی شده که به طور معمول مردان از زنان قویتر می باشند و از این نظر برتری دارند . اما رشد دختران ازپسران شدیدتر و بلوغ آنها زودتر صورت می گیرد . ازدواج و تولید نسل معلول همین تفاوتهاست .

بعد روانی و عاطفی :

زنان سرشار از عواطف و احساسات می باشند و زودتر از وقایع تأثیر می پذیرند و به هیجان    می آیند . البته این وجود مالامال از احساس حکمتی است تا کار تولید نسل و تشکیل خانواده بهتر صورت گیرد .

علامه طباطبایی در مورد تفاوتهای جسمی و عاطفی چنین می فرمایند :

« زن در عین دارابودن مشترکات از جهاتی با مرد اختلاف دارد . چون ویژگیهای ساختمانی متوسط زنان نظیر : مغز ، قلب ، شریانها ، اعصاب ، قامت و وزن ، طبق آن چه که در کالبد شناسی توضیح داده شده است از متوسط مردان در همان ویژگی ها مؤخرتر است و این مسئله موجب شده است که جسم زن لطیفتر و نرم تر از مرد باشد و در مقابل جسم مرد درشت تر و سخت تر باشد . و احساساتی لطیف نظیر : دوستی ، رقت قلب ، زیباگرایی و آرایش جویی در زن بیشتر و اندیشه گرایی در مرد فزون تر شود . بنابراین زندگی زن « احساس گرا » و زندگی مرد « اندیشه گرا » است . »12

اصل استقلال و آزادی زن

بعد فرهنگی :

اسلام می خواهد زن آشنا به تمام معارف الهی باشد و از نظر فرهنگی و علمی رشد کند تا بتواند  نسلی عالم به معارف حقه و سرشار از علم و دانش بپروراند . به همین دلیل آموختن علم و دانش را  محدود به زمان و مکان نکرده و بر هر انسانی اعم از مرد و زن ضروری و لازم دانسته است . حتی در آموختن اصول اعتقادات و احکام شرعی که بر زنان تکلیف و واجب می باشد ، اجازه شوهر شرط نیست و منع شوهر در آن تأثیری ندارد .

بعد اجتماعی :

در اسلام زنان در مسائل اجتماعی شرکت می کنند و هیچ منعی برای شرکت در فعالیتهای گروهی ندارند . مانند شهادت دادن ، سرگرمی در اوقات قراغت ، حق امر به معروف و نهی از منکرقرآن می فرماید :

« والمؤمنینَ و المؤمنات بعضهم اولیاء بعض یأمرون بالمعروف و ینهَون عن المنکر و یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة و یُطیعون الله و رسوله اولئک سیرحمهم الله اِن الله عزیٌز حکیمٌ »13

مردان مؤمن و زنان مؤمن برخی بر برخی ولایت ( سرپرستی ) دارند . به معروف یکدیگر را امر می کنندو از منکر بازمی دارند و نماز می گذارند و زکات می دهند و از خدا و پیامبرش فرمانمی برند ، خدا اینان را رحمت خواهد کرد ، خدا پیروزمند و حکیم است.

البته اسلام حضور زن در اجتماع را مشروط بر حفظ حجاب و پوشش کامل او دانسته ؛ که این به معنی محدود کردن زن نیست . به عبارت دیگر  « اسلام با حضور اجتماعی زن مخالف نیست ؛ بلکه با بی بندوباری و بی پروائی و بی عفتی اجتماعی مخالف است. حجاب در اسلام به معنی منع حضور زن در جامعه نیست ؛ بلکه به معنی  حضور تحت شرایط معین است .»14

بعد سیاسی :

در زمان پیامبر اکرم (ص) شوهر یا پسر بجای زن نمی توانست بیعت کند ؛ بلکه پیامبر (ص) طبق دستور قرآن کریم با زنان بیعت کردند و در تاریخ نیز ثبت شده است .

قرآن می فرماید :

«  یا ایها النبی اذا جاءک المؤمنات یبایعنک علی اَن لایشرکنَ بالله شیئاً و لایسرقن و لایزنین و لایقتلن اولادهن و لایأتین بهتان یفترینه بین ایدیهن و ارجلهن و لایعصینک فی معروف فبایعهن و استغفر لهن الله اِن الله غفورٌ رحیم ٌ»15

ای پیامبر اگر زنان مؤمن نزد تو آمدند با بیعت کنند ، بدین شرط که هیچ کس را با خدا شریک نکنند و دزدی نکنند و زنا نکنند و فرزندان خود را نکشند و بهتان نزنند و فرزندی را که از آن شوهرشان نیست به او نسبت ندهند و در کارهای نیک از تو نافرمانی نکنند ، با آنها بیعت کن و برایشان از خدا آمرزش بخواه که خداوند آمرزنده و مهربان است .

پس زنان به عنوان یک فرد در جامعه انسانی می توانند در فعالیتهای سیاسی شرکت کنند و نظر خود را درباره موضوعات سیاسی آزادانه بیان کنند .همچنین زنان در زمان پیامبر (ص) در نهضت بزرگ اجتماعی – سیاسی هجرت شرکت کردند .

قرآن کریم می فرماید :

« یا ایها الذین امنوا اذا جاءکم المؤمنات مهاجرات فامتضوهن الله اعلم بایمانهن فان علمتموهن مؤمنات فلاترجعوهن الی الکفار»16

ای ایمان آورندگان . چون زنان مؤمنی که مهاجرت کرده اند به نزدتان آیند ، بیازماییدشان . خدا به ایمانشان داناتر است . پس اگر دانستید که ایمان آورده اند  ، نزد کافران بازشان مگردانید ... »

بعد اقتصادی:

اسلام زن را در مباحث مالی و اقتصادی آزاد گذاشته است .

« للرجال نصیبٌ مما اکتسبوا و للنساء نصیبٌ مما اکتسبن » 17

« اسلام به شکل بی سابقه ای جانب زن را در مسائل مالی و اقتصادی رعایت کرده ، از طرفی به زن استقلال و آزادی کامل اقتصادی داده و دست مرد را از مال و کار او کوتاه کرده و حق قیمومیت در معاملات زن را از مرد گرفته و از طرف دیگر با برداشتن مسؤولیت تأمین بودجه خانوادگی از دوش زن ، او را از هر نوع اجبار و الزامی برای دویدن به دنبال پول معاف کرده است .»18

علاوه بر آزادی اقتصادی زن در اموال خود ، اسلام برای زن مهریه و نفقه قرار داده است ؛ به این علت که نیروی جسمانی او کم است و همچنین قوای بدنش در اثر دوران بارداری و  شیردهی و تربیت فرزند نیز کمتر می شود وپرداخت نفقه و مهریه بر مردان واجب است .

اصل بزرگداشت شخصیت زن :

در نقش همسری:

قرآن می فرماید :

« و عاشروهن بالمعروف »19

علامه طباطبایی می فرماید : « معروف همان چیزی است که متضمن هدایت عقل و حکم شرع و فضیلت و محاسن خلق نیکو و سنتهای حسنه در آداب است .» 20

در روایات نیز مردان به نیکی کردن و حسن معاشرات با همسرانشان سفارش شده اند .

پیامبر اسلام (ص) می فرمایند :

« خیرکم ، خیرکم لأهله و أنا خیر لأهلی »21

بهترین شما کسی است که برای خانواده خود بهترین باشد و من برای خانواده ام بهترینم .

پیامبر (ص ) :

«اقربکم منی مجلسا یوم القیامة ... خیرکم لاهله »22

نزدیکترین شما به جایگاه من در روز قیامت ، کسانیند که با همسرانشان بهتر رفتار کنند.

در نقش مادری:

در مکتب انسان ساز اسلام بر احترام به پدر و مادر سفارش شده است .

« و قضی ربک ألا تعبدوا إلا ایاه و بالوالدین إحسانا ....»23

«و وصینا الانسان بوالدیه ...»24

اما در مورد مادر و احترام نسبت به او بیشتر سفارش شده است .

«الجنة تحت اقدام الامهات »25

بهشت زیر پای مادران است .

در نقش فرزندی :

تا قبل از ظهور اسلام به علت وجود عقاید جاهلی که بین مردم رواج داشت ، فرزند دختر را ننگ و حقیر می شمردند . اما اسلام به دختر ارج نهاد و شخصیت و کرامت انسانی او را احیا کرد . پیامبر (ص) دست دخترشان را می بوسیدند و به ایشان احترام می گذاشتند .

«وقتی به پیامبر (ص) خبر دادند خداوند دختری به او عطا کرده نگاه حضرت به صورت اصحابش افتاد، آثار ناخشنودی را در چهره آنان ملاحظه کرد ، سپس فرمود : این چه حالتی است که در شما می بینم ؟ خداوند گلی به من داده ؛ آن را می بویم و روزیش با خداست .»26

امام صادق (ع) :

«البنات حسنات و البنون نعمة و الحسنات یثاب علیها و النعمة یسأل عنها »27

اهداف

احیای شخصیت زن :

اسلام کرامت و شخصیت زن را زنده و احیا کرد ؛ شخصیتی که به فراموشی سپرده شده و از بین رفته بود . زنانی که در دوره جاهلیت از حقوق انسانی خود محروم بودند و حتی به دید یک انسان  به آنها نگاه نمی شد ، با حقوق خود آشنا شدند و اجازه یافتند در جامعه حضور فعال داشته باشند .

لغو بد بینی ها :

زن را در دوران قبل از اسلام ، عامل وسوسه ، فریب و گول زدن مردان و مایه ننگ و خواری برای خانواده و پست و حقیر می شمردند .  اسلام با شخصیت دادن به زن و سفارش های فراوان نسبت به زن و احترام به جایگاه زن و بیان حقوق او تمام این عقاید خرافی و جاهلی را از بین برد و ریشه کن کرد .

لغو ضرب و شتم و آزار رساندن به زنان :

در آیات و روایات بسیار بر حسن معاشرت و نیکویی به زنان سفارش شده و از آزاررساندن به زنان نهی شده است . در دوران تاریک قبل از اسلام به این دلیل که برای زن هویت انسانی قائل نبودند ، از هرگونه آزار و اذیت نسبت به او دریغ نمی کردند .

رسول اکرم (ص) می فرمایند :

« مَن ضرَب اِمرأة بغیر حق فأنا خَصمُه یومَ القیامة»28 

کسی که همسر خود را بدون حق بزند من در روز قیامت دشمن او هستم .

احیای حقوق زن:

درآن روزگاری که برای زن ارزش و منزلتی قائل نبودند ، اسلام مردان را به پرداخت نفقه و مهریفرمان داد و آن را به عنوان یک وظیفه و مسئولیت برعهده مردان نهاد .

اسلام در تمام مسائلی که مطرح می کند ، سیستم خاص خودش را دارد . بسیار قاطع با اصول والای انسانی و اهدافی بسیار عالی که در هیچ کدام از قوانین بشری و مکاتب ساخته دست بشر یافت نمی شود . به این علت که تمام احکام و قوانین آن منطبق بر اصول فطرت و خلقت می باشد و هیچگونه تضادی با قوانین حاکم بر طبیعت ندارد . پس تمام انسانهای پاک سرشت پذیرای احکام نابش می باشند .

امید است بتوانیم با به کاربردن دستورات اسلام در احیای احکام الهی کوشا باشیم .

                                                          والسلام

پژوهش :  مرجان کاظمی 

مدرّس مدرسه علمیه نرجس ( س) مشهد مقدس

پی نوشت ها

1. سید محمد حسین طباطبایی ، ترجمه تفسیر المیزان ، جلد چهارم  ، صفحه 99    

2 .وسائل الشیعه ،  جلد 14 ، ص 214

3.محمد تقی جعفری ، تفسیر نهج البلاغه ، ج 11، ص 286      

4.  وسائل الشیعه ، ج 18 ، ص 13-14

5.  سوره نساء ، آیه 7

6. سوره احزاب ، آیه 58

7. سوره اعراف ،  آیه 189

8.  سوره روم ، آیه 21

9.سوره نساء ،آیه 124

10.  سوره نحل ، آیه 97

11.مرتضی مطهری ، نظام حقوق زن در اسلام ، ص 161

12.محمد حسین طباطبایی ، تفسیر المیزان ، ج 4 ، ص 89

13.  سوره توبه ، آیه 71

14. علی قائمی ،  حیات زن در اندیشه اسلامی ،ص 244

15.سوره ممتحنه ، آیه 12

16. سوره ممتحنه ، آیه 10

17.  سوره نساء ، آیه 32

18.مرتضی مطهری ، نظام حقوق زن در اسلام ، ص 208

19.  سوره نساء ، آیه 19  

20.  تفسیر المیزان ، چ 2 ، ص 228      

21.وسایل الشیعه ، ج 20 ، ص 171 ، ح 8

22.وسایل الشیعه ، ج8 ، ص 507

23.سوره اسری ، آیه 23

24.سوره لقمان ، آیه 14

25. مستدرک الوسائل ، ج 15 ص 180

26.وسائل الشیعه ، ج 21 ، ص 365

27.وسائل الشیعه ، ج 15 ، ص 10323

28. ارشاد دیلمی (1) و (2) ص 291

 فهرست منابع و مأخذ

1.   قرآن کریم

2.حر عاملی، محمد ، وسائل الشیعه ، موسسه آل البیت (ع) لاحیاء التراث، قم ، چاپ سوم ، 1374 هـ .شجلد15 ، 20 ، 21

3.جعفری ، محمد تقی، تفسیر نهج البلاغه

4.طباطبایی ، سید محمد حسین ، تفسیر المیزان ، انتشارات موسسه مطبوعاتی دارالعلم ، قم

5. قائمی ، علی ، حیات زن در اندیشه اسلامی ، انتشارات امیری ، چاپ اول ، 1373 هـ .ش

6.محدث نوری ،مستدرک الوسائل ، موسسه ال البیت(ع) لاحیاء التراث ، قم ، چاپ اول ، 1407 هـ ق

7. ارشاد دیلمی ، ج 1 و 2

اندیشه مسلمانان نسبت به تکامل و نقش زنان در جامعه چیست ؟

دین مقدس اسلام در خصوص مورد سخن و محل بحث نظریه درخشان و رأى قابل ملاحظه اى داده است ، از نظر اسلام زن تنها براى خدمت مرد خلق نشده بلکه هر دو در طرز رفتار باهم دیگر تحت دستور خداوند مى باشند . زن در هر اراده و عملى که بر خلاف دین نمى باشد آزاد و مستقل است، زن هیچ گونه پَستى نسبت به مرد در اصل نوعیت انسان ندارد ، چرا که قرآن (در آیه 13 از سوره حجرات ) مى فرماید : اى گروه مردم بدرستى که ما شما را از مرد و زن آفریدیم و شما را شعبه ها و قبیله هائى قراردادیم تا یکدیگر را بشناسید ، بدرستى که گرامى ترین شما در نزد خدا پرهیزگارترین شما است ، قرآن در اینجا برترى جنسیت را مطرح نفرموده بلکه بر ترى را در تقوى دانسته است ، زن مى تواند از راه صحیح تحصیل دانش کند و اطلاعات و کمالاتى فراهم آورد چنانکه آیه الله میرزا آقا اصفهانى شیرازى نجفى (ره ) به مجتهده اصفهانیه ، لقب فریدة الدهر وحجت نساء العصر مىدهد .( گفتار شیعه در اصول وفروع : 371 ) دکتر گوستاولوبون مسیحى فرانسوى در کتاب تمدن اسلام و عرب میگوید: اسلام بجاى اینکه از مقام زن کاسته ، و وى را پست و فرومایه معرفى کند ، چنانکه در این عصر بدون هیچ تعقلى ، ورد زبان خاص وعام است ، مقام زن را در جامعه نسبى بالا برده ، نسبت به ترقى و سعادت وى خدمات نمایانى انجام داد . مثلاً احکام وراثت قرآن در قانون اروپا براى زن به غایت مفید ، و از مطالعه آن معلوم مى شود که تا چه اندازه رعایت حقوق زن بعمل آمده است .( گفتار شیعه در اصول وفروع : 376 ) باز دکتر گوستاولوبون مى گوید: اسلام اولین مذهبى است که در اصلاح زنان وترقى وتعالى آنان قدمهاى خیلى وسیعى برداشته است ، زیرا این مطلب مسلم است که در میان تمام مذاهب و اقوامى که قبل از اسلام آمده اند ، وضع وحالت زن زیاده از حد ضایع وخراب بوده است .( گفتار شیعه در اصول وفروع : 381 ) امام خمینى (ره) در سخنان خود پیرامون زنان مى گوید: آرى در دامن مقدس زن است که دو ریحانه رسول الله (صلى الله علیه وآله)پرورش مى یابند ، در دامن زن است که مردان بزرگ تاریخ تربیت مى شوند و درس انسانیت ، آزادگى ، شرافت ، خدا خواهى ، شهادت طلبى ، مردانگى وجوانمردى را به جامعه هاى بشریت مى آموزند واز دامن زن است که انسانها پیدا مى شوند ، سعادت و شقاوت کشور بسته به وجود زن است ، زن باتربیت صحیح خود انسان مى سازد، کشور آباد مى کند، مبدأ همه سعادتها از دامن زن است (20 / 12 / 1357 ) (نقل از مجله پاسدار اسلام دفتر تبلیغات شماره : 74 ) در جاى دیگر مى فرماید: از دامن زن مرد به معراج مى رود، دامن زن محل تربیت بزرگ زنان و بزرگ مردان است. یک زن (حضرت زهرا (علیها السلام ) در دنیا در مقابل همه مردان است یک زن به دنیا آمد که نمونه انسان است ، یک زن به دنیا آمد که هویت انسان در او جلوه گراست ما نهضت خود را مدیون زنان مى دانیم (26 /2/1385 ) (نقل از مجله پاسدار اسلام دفتر تبلیغات شماره : 74 ) این است نمونه کوچکى از اندیشه اسلام ومسلمان نسبت به نقش و تکامل زنان در جامعه .